Zašto teže dišem kako starim?
Diskusija
Moguće je usporiti proces smanjenja kapaciteta pluća
Paul O Brien
Zašto teže dišem kako starim?
Naša pluća dostižu punu zrelost kada imamo oko 20 do 25 godina. Funkcija pluća je povezana sa starošću, rasom, polom i visinom.
Zbog toga, kada odete kod lekara na spirometrijski test, on vam postavlja brojna pitanja i sve pomenute faktore uzima u obzir prilikom određivanja vašeg FEV1/FVC odnosa, kao što je prikazano na Sl. 2. Dakle, šta nam govore brojke i šta to znači za vas dok starite? Na Sl.1 je prikazana zapremina vazduha koju možemo izdahnuti u 1 sekundi
1. U dobi između 5 i 20 do 25 godina, ova zapremina je mala usled toga što naša pluća rastu i razvijaju se do svog punog kapaciteta od oko 6 litara.
2. U dobi od 20 do 35 godina, pluća su postigla svoju punu zrelost i FEV1 je na maksimalnom nivou za osobe koje nemaju respiratorne probleme.
3. U dobi od 40 do 45 godina, naša pluća počinju progresivno da slabe zbog niza stanja o kojima će biti reči kasnije u ovom članku.
Na Sl.2 je prikazan odnos između FEV1(koliko vazduha možemo izdahnuti u 1 sekundi) i FVC (Forsirani vitalni kapacitet koji pokazuje koliko vazduha možemo izdahnuti nakon najdubljeg udaha, u ukupnom vremenu od oko 5-7 sekundi).
1. U dobi između 5 i 25 godina, odnos između FEV1 i FVC ima svoj pik između 85 do 90% jer je količina vazduha koja se izdahne u 1 sekundi priblično 5-95% ukupne količine vazduha koja se može izdahnuti.
2. U dobi između 25 do 45 godina, funkcija pluća se i dalje smatra normalnom prema spirometriji (više od 80%).
3. Od starosti od 45 godina i više, funkcija pluća počinje da opada i počinje da se razvija blaga COPD, tj.hronična opstruktivna bolest pluća, usled progresivnog opadanja respiratornih stanja.
Zašto teže dišemo kako postajemo stariji?
Glavni problemi u vezi sa starenjem uključuju sledeće:
1. Potporna struktura pluća koja učestvuje u prenosu gasova (CO2 i O2 transfer) se degeneriše, stvarajući abnormalne prostore ispunjene vazduhom u plućima, slično emfizemu ili bronhiektaziji.
2. Snaga respiratornih mišića opada sa godinama što može umanjiti efikasno kašljanje, koje je važno za čišćenje disajnih puteva od mukusa tj.sluzi tako da efikasnost održavanja higijene pluća može biti umanjena.
3. Alveolarni mrtvi prostor se povećava sa godinama, utičući na arterijski kiseonik bez ometanja eliminacije ugljen dioksida.
4. Starije odrasle osobe razvijaju smanjeni respiratorni odgovor na stanja poput kratkoće daha, smanjujući prirodni mehanizam tela za poboljšanje prenosa kiseonika do ćelija.
Smanjena potporna struktura pluća
Kako starimo, tkiva u našim plućima počinju da propadaju, potrebno im je više vremena za obnavljanje i počinju da, poput naše kože, gube elastin i kolagen.
Ovaj proces može dovesti do brojnih respiratornih stanja kao što je prikazano u nastavku, ali ne ograničavajući se na sledeća:
A. Vaskularna okluzija i ishemijska nekroza (Sl. 3, br. 1) – Uzročnik ovog stanja je krvni ugrušak i odumiranje tkiva u plućima, što može dovesti do smanjene razmene gasova iz vazdušne vreće.
B. Dilatacija bronhija (Sl. 3, br. 2) – Primer za ovo stanje je bronhiektazija gde su zidovi disajnih puteva trajno povećani u određenim oblastima, što je ponekad uzrokovano slabljenjem zidova disajnih puteva, što dovodi do nagomilavanja mukusa i otežavanja njegovog uklanjanja i do opstrukcije disanja, loše higijene pluća i potencijalnog razvoja češćih infekcija uključujući pneumoniju.
C. Poremećaj mreže elastičnih vlakana (Sl. 3, br. 3) – Primer ovakog stanja je emfizem pluća. Prilikom svakog udisaja i izdisaja vazdušne vreće moraju da se šire i skupljaju, tako da gubitak njihove elastičnosti može dovesti do sloma strukture vazdušnih vreća što dovodi do smanjenja funkcije pluća i FVC.
D. Remodelovanje arhitekture pluća (Sl. 3, br. 4) – Slično poremećaju mreže elastičnih vlakana, s tim što se odnosi i na nesposobnost pluća da brzo obnovi oštećeno tkivo i njegov integritet, što dovodi do smanjenja funkcije pluća i FVC.
Snaga respiratornih mišića se smanjuje
Kao što je slučaj sa svim našim mišićima, kako starimo, oni počinju da slabe i ne funkcionišu onako efikasno kao nekada. Ključni mišić naših pluća je dijafragma koja ne samo da nam pomaže da udišemo i izdišemo, već takođe izvodi važnu funkciju u produktivnom kašlju (kašalj tokom kojeg možemo da iskašljemo sluz iz pluća radi uklanjanja stranih čestica iz našeg tela).
U odsustvu snažnog disanja i produktivnog kašlja, možemo izgraditi naslage sluzi u našim plućima, što može dovesti do opstrukcije disanja, loše higijene pluća (uklj.zarobljavanje vazduha i atelektazu usled naslaga sluzi) i potencijalnog razvoja češćih infekcija uključujući pneumoniju.
Sa godinama se povećava alveolarni mrtvi prostor
Ovo stanje je slično tačkama spomenutim u tački 1-Smanjena potporna struktura pluća, ali uglavnom utiče na sposobnost tela da apsorbuje kiseonik u krvotok radi njegovog transporta do ćelija, dok ne utiče na eliminaciju ugljen dioksida iz tela.
Smanjeni respiratorni odgovor na stanja poput kratkog daha
U čovekovom mozgu se nalaze ključni receptori koji pomažu u identifikaciji nivoa kiseonika i ugljen dioksida u krvi, što nam pomaže da možemo da identifikujemo da se nalazimo u stanju kratkog daha. Ovi receptori deluju tako što obavljaju funkcije kao što su povećavanje zapremine našeg udisaja kada mirujemo, povećavanje nivoa našeg hemoglobina radi povećanja transporta kiseonika ka ćelijama i ugljen dioksida iz njih.
Kako starimo, sposobnost našeg tela da prati ova stanja se smanjuje i nismo u stanju da obavljamo ove funkcije tako efikasno kao neko mlađi od nas. Ovo može dovesti do toga da tkiva više oskudevaju u kiseoniku, imaju previše ugljen dioksida, usled čega naše telo postaje kiselije što potencijalo oštećuje naše ćelije u stanjima velikog stresa.
Šta možete učiniti da pomognete vašim plućima?
Neka od pomenutih stanja se ne mogu izmeniti, ona jednostavno predstavljaju proces starenja. Neke stvari koje se mogu izmeniti uključuju što je moguće veću aktivnost jer će to pomoći u nekim od ovih stanja. Ključna komponenta koja će pomoći u velikom broju ovih procesa je upotreba OPEP (Oscilirajući pozitivni ekspiratorni pritisak) uređaja kao što je AirPhysio.
AirPhysio je uređaj za uklanjanje sluzi iz pluća i proširivanje pluća. Dizajniran je za pomoć u prirodnom procesu uklanjanja sluzi iz pluća i poboljšanju higijene pluća obavljanjem 3 ključne funkcije:
1. Pomeranje sloja sluzi pod strujom vazduha – Prilikom prolaska vazduha preko sluzi pomera se njen gornji sloj u pravcu udisaja ili prirodnog iskašljavanja, čime se smanjuje količina/težina sluzi u plućima,
2. PEP – Uređaj stvara pozitivni ekspiratorni pritisak (pomaže u naduvavanju pluća tokom izdisanja) u plućima, pomažući otvaranju disajnih puteva, ulazeći iza sluzi i pomažući njeno izbacivanje iz pluća,
3. Oscilacije – Uređaj vibrira zidove disajnih puteva u plućima naduvavanjem i izduvavanjem disajnih puteva od 15 do 35 puta u sekundi, što pomaže da se zidovi protresu, dođe do mobilizacije sluzi i izbacivanja formiranih zagušenja.
Ovaj uređaj takođe pomaže u smanjenju zapremine zarobljenog vazduha u plućima i uklanjanju čepova sluzi nastalih usled prehlade ili gripa, proširivanjem pluća i pomažući u obnavljaju maksimalnog kapaciteta pluća. Uređaj je predviđen kao pomoć u stanjima kao što su emfizem, bronhiektazija i astma koja stvaraju opstrukcije u disajnim putevima i mogu dovesti do zarobljavanja vazduha i kolapsa pluća.
Pozovite nas
+38111 4546989
+38111 4546990
Kontakt
info@diacor.rs
Adresa
DIACOR d.o.o.
Milice Milojkovic 8
11010 Belgrade, Serbia
© DIACOR - Sva prava zadržana